Proletariërs van alle landen, verenig je!

 

Afkomstig uit: ‘De communisten wijzen het af hun opvattingen en bedoelingen te verheimelijken. Ze verklaren openlijk dat hun doelen alleen kunnen worden bereikt door de gewelddadige omverwerping van alle maatschappelijke orde tot dusver. Dat de heersende klassen mogen sidderen voor een communistische revolutie. De proletariërs hebben daarmee niets te verliezen dan hun ketenen. Ze hebben een wereld te winnen. Proletariërs van alle landen, verenig je!’

Deze wereldberoemde quote vormt de afsluiting van het manifest. Wim Berkelaar: ‘Vooral die twee zinnen voor die laatste zijn schitterend. ‘Niets te verliezen dan hun ketenen’, dat roept dramatiek op en tevens een krachtig beeld van een Bijbelse figuur als de mythologische Simson, die tijdens zijn gevangenschap de deur uit zijn hengsels licht en de zuilen doet instorten.’

–

Mede dankzij het polemisch vermogen van auteurs Karl Marx en Friedrich Engels zou Het communistisch manifest uitgroeien tot het invloedrijkste politieke en economische program van de twintigste eeuw. Historicus Wim Berkelaar geeft een toelichting op die retorische kracht: hoe is het manifest geschreven? Welke retorica schuilt er achter de heldere taal? En wat was de inzet van het polemische karakter? Aan de hand van vijf quotes construeert Berkelaar waarom het manifest nog altijd geldt als een sterk staaltje retorische verleidingskunst.

Bekijk de andere quotes en analyses hier.