Bomexplosies, moordaanslagen, protestmarsen, schermutselingen en massale plunderingen: Nederland verkeerde in de jaren 1780 in een staat van burgeroorlog. Tegenover hervormingsgezinde burgers die zich patriotten noemden, stonden behoudende orangisten. De polarisatie tussen beide groepen zweepte de patriotten op tot revolutionaire stappen. Zij wensten een eind aan de corruptie en bepleitten een eerlijke lastenverdeling, godsdienstvrijheid, een ongecensureerde pers en een democratisch gekozen bestuur.
Wie en wat veroorzaakten deze polarisatie? Hoe kon deze dynamiek tot burgeroorlog en revolutie leiden? Voor een antwoord op deze vragen richt Joost Rosendaal de blik op de Langstraat en het Land van Heusden en Altena – een gebied waar de spanningen in het bijzonder hoog opliepen. Het lag niet alleen op de grens van Holland en Brabant, maar was ook in andere opzichten een grensgebied: tussen noord en zuid, tussen klei en veen/zand, tussen protestant en katholiek. De patriotse machtsgreep in Heusden domineerde wekenlang de Nederlandse kranten. Zelfs aan het Franse hof werd het nieuws op de voet gevolgd en in Holland zorgden de ontwikkelingen voor een radicalisering van de patriottenbeweging. Tot Nut van Nederland biedt een nieuw inzicht in de patriotse fase van de Nederlandse Revolutie en de ontwikkeling van een nieuwe politieke cultuur.