‘Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt’. Zo luidt de befaamde, in vele talen en versies overgeleverde frase uit De Goddelijke Komedie van Dante. Maar in wat voor een papieren hel daalt een mens of schim precies af, bestaat er binnen de wereldliteratuur een traditie van reizen naar de onderwereld, die verband houdt met de mythische, christelijke en joodse eschatologie? En valt er misschien zelfs een model uit af te leiden, waarmee het zo belangrijke culturele én politieke thema van de hellevaart ook in hedendaags proza valt te begrijpen? Bart Vervaeck laat zien dat er hoop is op een overzichtelijke beantwoording van wezenlijke vragen.
Literaire hellevaarten gebruikt een aantal internationale romans en gedichten uit alle eeuwen om het inferno systematisch bloot te leggen. Vervaeck behandelt successievelijk de grenzen van de hel, de omgeving, de toegang, de bewoners, de ruimte en route, en ten slotte de gids. Met deze constanten kan hij de diverse functies van literaire hellevaarten toespitsen én klassieke, modernistische en postmodernistische varianten van elkaar onderscheiden.
Als bonus geeft deze erudiete studie een kleine naoorlogse geschiedschrijving van de Lage Landen door het thema van de hellevaart te analyseren in nog altijd relevante romans van S. Vestdijk, Jeroen Brouwers, A.F.Th. van der Heijden, Willem Brakman, Peter Verhelst en Atte Jongstra. Aldus laat Vervaeck iets oplichten van een steeds herschreven, schier bodemloze voorgeschiedenis, waarbij we altijd geneigd zijn het deksel op een stinkende put te sluiten. Literaire hellevaarten is niet minder dan een standaardwerk voor lezers die beproevingen durven aan te gaan, verder reikend dan het limbo van het dagelijks nieuws.