De onmeetbare mens
Schedels, ras en wetenschap in Nederlands-Indië
Tot ver in de twintigste eeuw gingen fysisch antropologen in Nederlands-Indië op zoek naar het meetbare aan de mens. Ze namen de lichaamsmaten op met hun meetlinten, ze vergeleken de huidskleur met een kleurentabel, ze noteerden de haarvorm (krullend, kroezend, steil) en ze verzamelden schedels die nu in Nederlandse musea liggen. Deze bijeengebrachte kennis moest leiden tot objectieve categoriseringen van de rassen van de kolonie.
Maar dat bleek niet zo eenvoudig. Mensen weigerden zich soms te laten meten en de tabellen met cijfers boden niet altijd nieuwe inzichten. In De onmeetbare mens laat Fenneke Sysling zien hoe ideeën over rassen in Indië gemaakt, maar ook ondermijnd werden. De focus op de dagelijkse praktijk van de fysische antropologie toont scherp de ongelijke koloniale verhoudingen en de soms onethische onderzoeksmethoden en vooroordelen, maar ook de onverwachte ontmoetingen in alle delen van de Indische archipel.
‘Een bondige en verdienstelijke geschiedenis van rassenonderzoek in Nederlands-Indië.’
Bart Braun, Trouw