Spiegelpaleis Europa
Europese cultuur als mythe en beeldvorming
Winnaar Dr. Wijnaendts Franckenprijs 2015
Europa. Voor de een slaat de naam op een staatkundig samenwerkings- en eenwordingsproject, voor de ander op ‘Brusselse’ instanties en regels waarmee Nederlanders te maken krijgen. Soms wordt gedoeld op een soort gemeenschap die probeert haar gezamenlijke economische en politieke belangen staande te houden op het wereldtoneel. Achter deze tegenstrijdige en stuk voor stuk omstreden betekenissen schuilt een vaag geheel van associaties en connotaties: de beeldvorming.
In Spiegelpaleis Europa analyseert Joep Leerssen de zwerm van associaties, echo’s, tradities en thema’s die Europa omgeeft. Met talrijke literaire en cultuurhistorische voorbeelden illustreert hij welke mentale gemeenplaatsen een rol spelen als mensen zich een voorstelling maken van het karakter van Europa. Wat opdoemt is een zelfbeeld vol Griekse mythen, kruisvaarders, kathedralen, brandstapels, filosofen, bibliotheken, operagebouwen en concentratiekampen.
Het imago van Europa is een doolhof vol culturele reflecties. In een even erudiet als speels essay voert Joep Leerssen de lezer mee op zijn verkenning van een spiegelpaleis vol intrigerende dwaalwegen, glanzende vergezichten en onverwachte dwarsverbanden.
‘Eigenlijk is er maar één alles zeggend adjectief van toepassing bij een boek met deze titel: briljant.’
uit het juryrapport van de Dr. Wijnaendts Franckenprijs 2015 voor uitmuntend werk op het gebied van essay en literaire kritiek.