Vrijwel meteen na het uitbreken van de Opstand werden de katholieke inwoners van de Republiek naar de zijlijn van de samenleving gedirigeerd. Hun rituelen en symbolen werden als ‘paapsche superstitien ende affgoderie’ uit het openbare leven geweerd, hun kerken en kloosters onteigend en hun priesters in de ban gedaan. Bovendien stond een bestuurlijke loopbaan niet langer voor hen open. Het verbod op de uitoefening van hun geloof en hun verbanning naar de maatschappelijke marges dwong de Nederlandse katholieken om zichzelf opnieuw uit te vinden. Wat betekende het om katholiek te zijn in de gereformeerde Republiek? Aan de hand van hun persoonlijke geschriften – variërend van dagboeken tot autobiografische poëzie – laat Lenarduzzi zien dat katholieken die vraag verschillend beantwoordden.

Door de katholieke gemeenschap vanuit een aantal vernieuwende invalshoeken te benaderen, belicht zij daarnaast hoe Noord-Nederlandse katholieken op inventieve wijze hun geloof en cultuur levend hielden, zowel in de privésfeer als in het publieke domein.

‘Katholiek in de Republiek is een formidabel voorbeeld van hoe je een mooi en verrassend historisch proefschrift ombouwt tot een verrukkelijk boek dat leest als een schelmenroman die u niet gauw weg zult leggen.’

– Trouw