Afgelopen weekend werd in België de Ronde van Vlaanderen gereden, een van de belangrijkste eendaagse wielerwedstrijden voor beroepsrenners. De Vlaamse politie kondigde dit jaar aan na afloop van het evenement extra alcoholcontroles te houden, om feestvierende supporters te beboeten. Vijftien procent van de gecontroleerde chauffeurs bleek te diep in het glaasje te hebben gekeken bij deze ‘bobcontroles’. Het woord Bob is in Nederland inmiddels ook ingeburgerd, maar wordt door veel Nederlanders nog verkeerd begrepen.

 

Analyse
De Bob-campagne werd in 1995 in België geïntroduceerd en verscheen zes jaar later ook in Nederland. Er wordt algemeen aangenomen dat Bob een acroniem is, ook wel: letterwoord. Het zou gaan om een afkorting van ‘bewust onbeschonken bestuurder’. Andere voorbeelden van het acroniem zijn BENELUX (België, Nederland en Luxemburg) en NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie).

Het is een goed bewaard geheim, maar de Rijksoverheid stelt dat Bob nadrukkelijk geen afkorting is. Bob is verzonnen door het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, zo vermeldt de Rijksoverheid, en is bedoeld als naam.

 

Claes en Hulsens onderscheiden in het Groot retorisch woordenboek verschillende functies: er kan onder andere sprake zijn van taaleconomie (‘horeca’ voor hotel, restaurant, café), naamvorming (‘ESSO’ voor Standard Oil) maar voorbeelden zijn ook de spottende verklaringen van afkortingen. Zo noemen Claes en Hulsens de ironisch bedoelde betekenissen van FORD (Formidabele Oude Rammelende Doodskist), VW (Volkomen Waardeloos) en ‘flic’ (Fédération libre des imbéciles casqués).

 

Een ander opvallend taalverschijnsel rond de Bob is het grote aantal slogans waarin Bob rijmt op -op (‘100% Bob, 0% op’ en ‘Je bent top, Bob’). Hier is sprake van rijm op basis van klank en niet op basis van schrift.

 

Prijsvraag

De introductie van de Bob-campagne was geen prettig nieuws voor alle Bobs die Nederland en Vlaanderen tellen. Hun naam wordt nu met regelmaat in verschillende reclamecampagnes gebruikt. Het is denkbaar dat een nieuwe term wenselijk is, waarin een andere naam centraal staat. De opdracht van vandaag luidt:

 

Ontzie de Bobs. Introduceer een nieuwe variant van Bob: verzin een afkorting voor een chauffeur die geen alcohol drinkt en laat de eerste letters een naam vormen.

 

De inzendtermijn voor deze prijsvraag is gesloten.