Er dwaalt een spook door Europa –

het spook van het communisme.

 

Afkomstig uit: ‘Er dwaalt een spook door Europa – het spook van het communisme. Alle machten van het oude Europa hebben zich verenigd om een heilige klopjact tegen dit spook te voeren: paus en tsaar, Metternich en Guizot, Franse radicalen en Duitse politie-agenten. Welke oppositiepartij is niet door haar regerende tegenstanders voor communistisch uitgemaakt?’

Berkelaar: ‘Dit is een briljante zin, omdat de lezer meteen bij de lurven wordt gepakt. Er wordt iets uitvergroot, iets wat in de jaren 1847/1848 nog lang zo groot niet is. In half Europa ging de bevolking dan wel de straat op, maar communistisch waren die opstandelingen lang niet allemaal’. Met deze strategisch gekozen opening proberen Marx en Engels direct een groots statement te maken: ‘Door het communisme een ‘spook’ te noemen wordt een levensgrote beweging gesuggereerd die de gevestigde orde angst aanjaagt.’

–

Mede dankzij het polemisch vermogen van auteurs Karl Marx en Friedrich Engels zou Het communistisch manifest uitgroeien tot het invloedrijkste politieke en economische program van de twintigste eeuw. Historicus Wim Berkelaar geeft een toelichting op die retorische kracht: hoe is het manifest geschreven? Welke retorica schuilt er achter de heldere taal? En wat was de inzet van het polemische karakter? Aan de hand van vijf quotes construeert Berkelaar waarom het manifest nog altijd geldt als een sterk staaltje retorische verleidingskunst.

Bekijk de andere quotes en analyses hier.

Mailinglijst

U kunt zich hier inschrijven voor de mailinglijst van Het communistisch manifest. Van dinsdag 17 tot en met vrijdag 20 november 2015 ontvangt u dan automatisch een melding als de nieuwe analyse online staat.