‘Majesteit, U kent het werkelijke leven niet’
De oorlogsdagboeken van minister van Buitenlandse Zaken mr. E.N. van Kleffens
Eelco Nicolaas van Kleffens geldt als een van de belangrijkste en invloedrijkste Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken (1939-1946) uit de twintigste eeuw. In Majesteit, U kent het werkelijke leven niet worden de vijf dagboeken die Van Kleffens tijdens de Tweede Wereldoorlog bijhield voor het eerst integraal uitgegeven. Tezamen vormen ze een unieke bron voor de Nederlandse monarchie en de oorlogskabinetten in ballingschap te Londen.
In de dagboeken is één van de zeer schaarse vertrouwelingen van koningin Wilhelmina aan het woord. Van Kleffens’ beschrijvingen van haar zwak- en onzekerheden en stemmingswisselingen wijken nogal af van het gangbare beeld van de ‘Moeder van het Verzet’. In opdracht van Wilhelmina trad hij op in enkele uiterst delicate en explosieve kwesties. De dagboeken leveren ook nieuwe inzichten op over de Nederlandse buitenlands- politieke en diplomatieke geschiedenis uit de oorlogsjaren. Vooral de beschrijvingen van de besprekingen met de Amerikaanse president Roosevelt en leden van zijn regering zijn interessant vanuit het perspectief van een kleine(re) staat die zichzelf niet onbelangrijk vond. Ten slotte geven de dagboeken nieuwe informatie over het Londense bannelingenmilieu, Engelandvaarders, de dingen van alledag en het oorlogsnieuws.
‘De dagboeken van Eelco Nicolaas van Kleffens, minister van Buitenlandse Zaken in de oorlogskabinetten in ballingschap, zijn boeiende en bij vlagen vermakelijke lectuur. Vooral bij de schaarse terzijdes die hij zich veroorloofde.’
– de Volkskrant (****)
‘Uitstekend geredigeerd en geannoteerd door de historicus Riemens geeft het niet alleen een goed beeld van Van Kleffens in zijn werk, maar ook van zijn karakter, visie en belangrijke rol in beslissende oorlogsjaren. Daarbij heeft hij een heldere, onafhankelijke kijk op prins Bernhard, prinses Juliana en vooral koningin Wilhelmina, die hij als een van de weinigen durft tegen te spreken.’ – NBD Biblion