Het moderne Nederlandse politieke bestel zou zonder de Bataafse revolutie van 1795 ondenkbaar zijn. Deze revolutie maakte ons land voor het eerst tot een eenheidsstaat en gaf het een democratisch gekozen parlement, een geschreven grondwet, gewaarborgde individuele rechten en de scheiding van kerk en staat. Dit in de Nederlandse geschiedenis unieke staatkundige experiment wordt in dit boek in een brede culturele context geplaatst.
Het democratische en republikeinse gedachtegoed van de Bataafse revolutionairen komt daarbij vanzelfsprekend uitvoerig aan de orde. Daarnaast wordt onder meer ingegaan op de revolutionaire omgang met het geloof, op de manier waarop de Bataafse revolutionairen de positie van de vrouw zagen, op de geboorte van de geëngageerde intellectueel in deze revolutiejaren en op de transformatie van het juridische denken. Ook de politieke rol van de kunst, de plaats van de Bataafse revolutie in de historische herinnering en de verhouding van de Bataven met hun Franse mede-revolutionairen komen aan bod.
Door deze veelvoud aan invalshoeken biedt Het Bataafse experiment een nieuw en rijk beeld van de politieke cultuur in de opwindende jaren rond 1800.