De poppen aan het dansen
Honderd jaar Antwerps Volkskundemuseum. Nieuwe visies op erfgoed en musea
De poppen aan het dansen vertrekt van de intrigerende geschiedenis van het Antwerpse Volkskundemuseum en kijkt in de ziel van z’n voorvechters. Het museum kan model staan voor hoe in de twintigste eeuw in Vlaanderen en Nederland werd omgegaan met volkskundige collecties. De romantische en tegelijk avantgardistische visie waarop het gebaseerd was, de passie waarmee die visie werd uitgedragen en de moeilijke dialoog met beleidsmakers en het bredere publiek, werpen een nieuw en verrassend licht op hoe wij met (volkskundig) erfgoed omgaan.
Maar dit boek gaat verder. Het levert ook een fundamentele bijdrage aan het denken over musea in onze dagen. Musea zijn op zoek naar een nieuwe maatschappelijke rol. Ze hebben afscheid genomen van het object als uitdrukking van een diepere waarheid, maar ze worstelen ook met termen als ‘herinneringsplaatsen’, ‘collectief geheugen’ en (het aanbieden van) ‘ervaringen’. Een aantal collecties wordt ondergebracht in (nieuwe) musea die het verhaal van een stad of regio vertellen. Wat kan erfgoed betekenen in zo’n 21e-eeuws stadsmuseum?
De poppen aan het dansen is een (sleutel)boek over een stuk geschiedenis van de volkskunde. In de tweede plaats kijken historici, volkskundigen en etnologen naar erfgoed en musea, en gaan ze daarover in dialoog. Het boek bevat ten slotte ook een visueel onderzoek naar de ‘volkskundige blik’ en de voorstelling van het dagelijks leven in volkskundige musea. Het resultaat is een uniek experiment, een alternatief onderzoek dat niet alleen het verleden afstoft maar ook stof tot nadenken geeft aan iedereen die wel eens een (volkskundig) museum bezoekt of ermee begaan is.