De Centrale
130 jaar productie van energie in Nijmegen
Sinds jaar en dag is de elektriciteitscentrale aan het Maas-Waalkanaal opvallend aanwezig in de Nijmeegse skyline. Hier vond gedurende 80 jaar – van 1936 tot 2016 – grootschalige elektriciteitsopwekking plaats. In het midden van de vorige eeuw was de ‘Centrale Gelderland’ de belangrijkste stroomproducent van Nederland. Al veel eerder – in 1886 – was op een andere locatie in Nijmegen de eerste gemeentelijke elektriciteitscentrale van het land in gebruik genomen. Deze werd in 1908 opgevolgd door een grotere fabriek op de Waalkade en in 1936 door de gigantische Centrale Gelderland aan de rand van de stad.
Kort voor de definitieve sluiting eind 2015 mocht Jack Tillmanns als laatste fotograaf het terrein op om de centrale in vol bedrijf vast te leggen. Hij volgde stap voor stap de opwekking van energie; vanaf de aanvoer van kolen per schip, via transportbanden en kolenmalers, langs de watertoevoer, door de tientallen meters hoge ketel, via stoomleidingen, uiteindelijk naar de turbinehal. Zijn foto’s vinden onverwachte weerklank in de jarenlang vergeten historische foto’s die uit de bedrijfsarchieven bovenkwamen. Clemens Verhoeven schreef bij dit bijzondere beeldverhaal in vogelvlucht de geschiedenis van de bedrijven én de mensen die in Nijmegen stroom maakten. Zo vertelt De Centrale het verhaal van 130 jaar energieopwekking aan de Waal als afscheidsgroet voor een monument onder de Nederlandse elektriciteitscentrales.