Het hedendaagse Nederland is de uitkomst van vele negentiende-eeuwse burenruzies over de politieke en culturele grenzen van het land. In het verhitte afbakeningsproces ten opzichte van Vlaanderen, Duitsland en Frankrijk speelden niet alleen politici, maar ook boekenwurmen en kamergeleerden een belangrijke rol. Op zoek naar bronnen die de nationale identiteit konden versterken, brachten letterkundigen van divers pluimage in de negentiende eeuw de oudste kroonjuwelen van de literatuur opnieuw in beeld. Een ongemeen felle concurrentiestrijd volgde: was Reinaert nu Frans, Vlaams, Nederlands of Germaans? Joep Leerssen laat in een even secuur als geanimeerd betoog zien dat die letterkundige zaken allesbehalve antiquarisch waren. Ze vormden de culturele component van gespannen geopolitieke verhoudingen en waren onderdeel van turbulente natie- en staatsvorming. De bronnen van het vaderland vertelt op originele wijze de ontstaansgeschiedenis van de Nederlandse cultuur.