De Parelduiker 2019/3
Jan Emmens & Peter Vos
Jan Emmens’ debuut door Peter Vos geïllustreerd
Het officiële debuut van Jan Emmens als dichter, de bundel Kunst- en vliegwerk, verscheen in 1957. Het jaar daarop kreeg hij onverwacht een met tekeningen verrijkt exemplaar ervan cadeau – zijn eigen publicatie in een deels nieuwe gedaante. De goede gever was de toen 23-jarige Peter Vos. Eddy de Jongh, emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis, doet het verhaal uit de doeken.
De New Yorkse boekontwerpen van Gerard Hordijk
Als kunstenaar was Gerard Hordijk van vele markten thuis. Hij schilderde, tekende en ontwierp affiches en toneeldecors. Hij maakte muurschilderingen in het hoofdkwartier van de Verenigde Naties en het Amsterdamse Concertgebouw en kostuum- en decorontwerpen voor het Holland Festival. Binnen zijn omvangrijke oeuvre nemen de boekontwerpen een bescheiden maar bijzondere plaats in, met name de omslagen voor een serie in exil uitgegeven Nederlandse romans.
Frans Coenen en de vrouwen: mentor, minnaar, meester
De romancier Frans Coenen speelde tijdens het interbellum een bijzondere rol in de productie van literatuur door vrouwen. Als ‘literaire mandarijn’ en tijdschriftenkoninkje zette hij strategieën in om vrouwelijke auteurs als Carry van Bruggen, Eva Raedt-de Canter en Clare Lennart te laten publiceren. Coenen heerste als een ‘pasja’ over een hele harem. Zijn gedrag leidde echter niet tot een #MeToo-discussie avant la lettre. Hoe kreeg Coenen dat voor elkaar?
Een ongepubliceerd verhaal van Willem Brakman
Brakman-biograaf Nico Keuning deed een opmerkelijke vondst in de nalatenschap van Willem Brakman. Als aanloop naar zijn schrijverschap blijkt Brakman al rond 1957, na aanmoediging van zijn vriend Nol Gregoor, een verhaal te hebben geschreven: ‘Beste vriend’. Hierin liggen reeds alle belangrijke thema’s besloten die in het latere werk van Brakman aan de orde komen. Een ongepubliceerd oerverhaal voor lezers verklaard.