Op 3 oktober verschijnt het nieuwe deel van 1001 vrouwen, wederom samengesteld door Els Kloek en vormgegeven door Irma Boom. In aanloop naar de presentatie van 1001 vrouwen in de 20ste eeuw verschijnt er hier dagelijks een lemma uit het boek.

 

 

ELLEN BLAZER, regisseuse

 

Geboren als Esther Clara Blazer (Rotterdam 3-12-1931 – Hilversum 22-1-2013), producente, regisseuse en eindredactrice. Dochter van Isaac Carel Blazer (1905-1979), handelsreiziger, en Rosa van der Sluis (1908-1987), cheffin van een hoedenzaak

 

Esther Blazer werd geboren in Rotterdam, als tweede van drie kinderen in een joods gezin. De vader was handelsreiziger, de moeder cheffin van een hoedenzaak. Het gezin woonde boven de hoedenwinkel in de Rotterdamse Hoogstraat. Deze straat werd door het bombardement op Rotterdam (14-5-1940) volledig verwoest en de Blazers verhuisden daarom naar Utrecht. In 1942 doken ze onder. Esther heette voortaan Ellen omdat dat minder joods klonk, werd gescheiden van haar ouders en broertjes en bracht de oorlog door op vijf verschillende onderduikadresssen. Het langst woonde ze bij een gereformeerd gezin in Tzummarum (Friesland). Alle leden van het gezin Blazer overleefden de oorlog.

 

QUIZZEN EN TALKSHOWS
Na in 1952 de mms te hebben afgerond vond Ellen Blazer werk bij de Wereldomroep, als assistente op de muziekafdeling. Ze klom op tot secretaresse van de afdeling regie, maar wilde bij de televisie werken. Daarom benaderde ze VARA-regisseur Gijs Stappershoef, die haar in 1957 een baan als productieassistente en scriptgirl bezorgde. Op 29-jarige leeftijd maakte Blazer met het programma Een kwartiertje met Greetje Kauffeld haar debuut als regisseuse. Ze was betrokken bij verschillende soorten uitzendingen: kunstprogramma’s en talkshows, zoals Klein Uur U van Koos Postema, maar genoot vooral faam als quizmaker. Zo stond ze als bedenkster, producente en regisseuse aan de wieg van gerenommeerde tv-quizzen als Twee voor twaalf – door haarzelf bedacht – en Per seconde wijzer, een format dat ze uit Frankrijk importeerde.

 

Ellen Blazer voelde zich thuis bij de VARA en kon zich goed vinden in het verheffingsideaal uit de beginjaren van die omroep. Een van haar dierbaarste projecten was Duizendschoon (1975), hoewel dat programma slechts één seizoen liep. Mensen die normaal gesproken niet met kunst in aanraking kwamen, werden hierin meegenomen naar een museum, een toneeluitvoering of andere kunstuiting. Het programma sloot aan bij haar grote drijfveer: de behoefte om te vertellen wat er aan moois, ontroerends en bijzonders te beleven is. Ook in Twee voor twaalf, de langstlopende quiz van Nederland, zijn elementen terug te vinden van deze zendingsdrang, zoals ze het zelf noemde. De kandidaten hoeven niet per se alles te weten, maar mogen de antwoorden ook opzoeken. Zo kan de chirurg het opnemen tegen de slager, een voorwaarde die Blazer belangrijk vond.

 

In 1977 kreeg Ellen Blazer de opdracht om een programma te produceren voor Sonja Barend. Dat werd de talkshow Sonja’s Goed Nieuws Show, waarmee een lange, hechte en productieve samenwerking begon. De Goed Nieuws Show werd opgevolgd door Sonja op… In 570 live-uitzendingen werden uiteenlopende onderwerpen besproken, grotendeels in de vorm van interviews met ‘gewone mensen’. Elke uitzending moest van Blazer vier kenmerkende eigenschappen hebben: het onderwerp moest nieuw of nieuws zijn, het moest ergens over gaan, de kijker moest op het puntje van zijn stoel zitten en er moest vooral ook iets te lachen vallen. Taboes werden niet geschuwd, maar het mocht nooit plat worden. Daarnaast wilden Barend en Blazer vooroordelen blootleggen en besteedden zij in het programma veel aandacht aan minderheden.

 

Toen Ellen Blazer in 1996 met pensioen ging, stopte ook Barend met haar talkshow: ze vond haar eindredactrice onvervangbaar. Blazer nam echter nog niet definitief afscheid van de televisie. In 2001 zond de VARA de cultuurquiz Kunstkoppen uit, naar een door Blazer bedacht format. Tien jaar later was ze de hoofdpersoon van de documentaire Schitteren in de schaduw, die aan de hand van interviews en archiefmateriaal liet zien hoe groot Blazers invloed bij de omroep was. De laatste jaren van haar leven woonde Ellen Blazer in Hilversum, waar ze op 22 januari 2013 na een kortziekbed overleed.

 

REPUTATIE
Ellen Blazer is van groot belang geweest voor de Nederlandse televisie en is daar dan ook meermaals voor onderscheiden. Zo ontving ze de Cultuurprijs Hilversum (1985) en samen met Sonja Barend de Oeuvreprijs van het TrosKompas TV Sterren Gala (1992). In 1996 werd ze Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Samen met Barend kreeg ze in 1997 de zilveren ere-Nipkowschijf uitgereikt voor hun verdiensten voor de Nederlandse televisie.

 

Haar eigen collega’s roemden Blazers talent om iedereen bij het programma te betrekken: de mensenachter de schermen, maar ook de kijkers thuis. Zelf verklaarde ze dit uit haar onderduikperiode als jong meisje bij een gereformeerde familie. Daar had ze geleerd dat er veel soorten mensen zijn, met verschillende ideeën en referentiekaders. Met haar quizzen
bracht ze kennis en amusement op televisie en met haar shows maakte ze taboeonderwerpen bespreekbaar. JM